Ngày 15/5/2022, tại nhà hát Opera in der Krypta (Nhà hát dưới hầm mộ nhà thờ thánh Peter), thủ đô Viên, Áo, buổi Công diễn lần đầu tiên tập ca khúc Hành trình mùa đông của nhạc sĩ thiên tài Franz Schubert bằng tiếng Việt đã diễn ra thành công tốt đẹp. Đại sứ Việt Nam tại Áo và một số cán bộ ngoại giao và cộng đồng người Việt tại Châu Âu đã tham dự.
Franz Peter Schubert (1797-1828) là nhà soạn nhạc vĩ đại người Áo. Ông là người mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa lãng mạn trong âm nhạc cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX. Cuộc đời 31 năm của ông tuy ngắn ngủi, nhưng di sản tinh thần ông để lại vô cùng đồ sộ. Ông đã sáng tác hơn 600 ca khúc, 7 bản giao hưởng hoàn thiện và 5 bản giao hưởng còn đang dang dở, cùng nhiều tác phẩm âm nhạc phụng vụ, hợp xướng, ca kịch, nhạc piano và thính phòng… Năm nay là năm kỷ niệm 225 năm ngày sinh của nhà soạn nhạc vĩ đại Franz Schubert.
Hành trình mùa đông là tập ca khúc gồm 24 bài hát dành cho 1 giọng nam với piano đệm do Franz Schubert phổ nhạc trên các tác phẩm của nhà thơ Đức Wilhelm Müller (1794–1827) và hoàn thành mùa thu năm 1827, một năm trước khi ông mất. Tình cờ đọc được tập thơ của Wilhelm Müller, Franz Schubert vô cùng xúc động và lập tức bắt tay vào soạn nhạc phổ cho tập thơ. Tập thơ được phổ nhạc vào đúng năm Wilhelm Müller mất. Một năm sau đó, Franz Schubert cũng qua đời.
Hành trình mùa đông là một trong những tập ca khúc nổi tiếng nhất của dòng nhạc lãng mạn cổ điển. Đây là lần đầu tiên những ca khúc này được dịch và trình diễn bằng tiếng Việt tại Viên, quê hương của nhạc sĩ.
Nhà hát Oper in der Krypta là nhà hát thính phòng nhỏ nhất của nước Áo. Nhà hát đem đến cho khán giả một sự gần gũi đặc biệt, sự hòa nhập giữa nghệ sĩ với khán giả trong một không gian không chia cắt dưới gian hầm nhỏ bé của nhà thờ. Việc xóa nhòa khoảng cách tác động mạnh mẽ tới khán giả, tạo nên tương tác xúc cảm mạnh mẽ cho khán giả. Cách diễn ấy gần gũi như một chiếu chèo, chiếu tuồng diễn ở một làng quê nhỏ.
Dịch giả Chu Thu Phương, hội viên hội nhà văn Việt Nam và hội nhà văn Hà Nội là một dịch giả mạnh về mảng dịch thơ, đặc biệt là thơ Đức. Tác phẩm nổi bật của chị là tập Khúc đệm trữ tình của Heinrich Heine.
Dịch giả, Nhạc sĩ Ngô Tự Lập là Hội viên hội nhà văn Việt Nam và hội nhà văn Hà Nội, tác giả của hàng chục đầu sách về triết học, ngôn ngữ, trong đó có cuốn “Dịch và dịch ca từ” (NXB Đại học quốc gia Hà Nội, 2016).
Florian Pejrimovsky, là ca sĩ bass baritone (giọng nam trung trầm), nhà giáo, giám đốc nghệ thuật nhà hát Viên, giám đốc nghệ thuật nhà hát Oper in der Krypta. Anh là một nghệ sĩ solo nổi tiếng tại Áo, đã tham gia biểu diễn tại nhiều liên hoan âm nhạc lớn ở Châu Âu. Anh đã hát Hành trình mùa đông bằng tiếng Đức nhiều năm và đảm nhiệm phần thể hiện tiếng Đức của tập ca khúc này trong đêm Công diễn đầu tiên.
Hans-Jörg Gaugelhofer, ca sĩ tenor (giọng nam cao) tốt nghiệp Đại học Âm nhạc và Nghệ thuật biểu diễn Wien với giáo sư Gerhard Kahry nổi tiếng dạy thanh nhạc và thầy Michael Pinkerton dạy nghệ thuật biểu diễn nhạc kịch, thường xuyên được mời làm giáo sư thỉnh giảng tại một số trường Đại học âm nhạc ở Trung Quốc, hiện là giọng ca solist nam cao tại nhà thờ thánh Karl và Nhà hát Hoàng gia Áo nổi tiếng. Anh đã nhiều năm trình diễn Hành trình mùa đông song đây là lần đầu tiên anh hát bằng tiếng Việt.
Nghệ sĩ piano Ekaterina Nokkert là nhà giáo, Giáo sư dạy piano và nhạc thính phòng tại Prayner Konservatorium tại Viên, thành viên của Kashu-Do Studios quốc tế, giảng viên của Học viện Opera & Festival Härnösand tại Thụy Điển và là giám đốc âm nhạc của Nhà hát Oper in der Krypta. Chị từng nhận được nhiều giải thưởng như giải ca khúc tại Sofia hoặc giải A. Dvorak tại Kárlovy Vary. Chị đã đệm cho Hành trình mùa đông được 3 năm.
Quan hệ hợp tác văn hóa giữa Việt Nam và Áo có những bước phát triển tích cực trong những năm qua. Năm 2006, Nhạc viện Hà Nội phối hợp với Nhà hát Opera Áo tổ chức dàn dựng và biểu diễn tại Hà Nội vở opera “Cây sáo thần” của Nhà soạn nhạc vĩ đại người Áo Mozart; Về giáo dục, thông qua Chương trình hợp tác ASEA-UNINET, hàng năm Áo cung cấp cho Việt Nam khoảng 20 học bổng đào tạo sau đại học. Hiện nay có 7 trường Đại học ở Việt Nam đã ký thỏa thuận hợp tác với các trường Đại học của Áo. Trong các dịp kỷ niệm lớn, nhiều hoạt động giao lưu văn hóa đã được tổ chức tại hai nước.
Đại sứ Việt Nam tại Áo, trong lời phát biểu chào mừng đã đánh giá cao buổi Công diễn khi lần đầu tiên các nhạc phẩm nổi tiếng của Franz Schubert được trình diễn bằng tiếng Việt. Đây là một hoạt động văn hóa hiệu quả nhằm đưa thế giới đến với Việt Nam và đưa Việt Nam ra thế giới góp phần quan trọng cho công tác quảng bá trao đổi nghệ thuật giữa hai đất nước. Buổi trình diễn Hành trình mùa đông bằng tiếng Việt là một hoạt động đóng góp cho chuỗi hoạt động kỷ niệm trao đổi văn hóa nằm trong chương trình kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Áo. Những hoạt động như vậy thúc đẩy trao đổi văn hóa giữa hai nước. Hoạt động này đưa người Việt ở Áo cũng như ở một số quốc gia Châu Âu khác đến gần hơn với nghệ thuật hát opera thính phòng nói riêng và nền âm nhạc Áo nói chung.
